Laren van Max Beckmann

20 november 2019

Een anonieme schenker verrijkt de museumcollectie met een Larens landschap van de wereldberoemde Duitse expressionist Max Beckmann (1884 – 1950). Het schilderij Laren (Landschap met ruiter) is afkomstig uit een particuliere collectie en nu, sinds 1956, weer voor publiek te zien. In Nederland bevinden zich slechts drie werken van Beckmann uit zijn Nederlandse periode in openbare verzamelingen, daar is nu een vierde aan toegevoegd.

“De connectie met Laren maakt het schilderij voor ons natuurlijk extra bijzonder. En dat we nu een werk van Beckmann hebben, een groot schilder, van wie zo weinig in Nederlands openbare collecties te vinden is.”, vertelde museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm in NRC. “Het past helemaal in onze ambitie om het ontstaan en bloei van het modernisme in de Nederlandse kunst te tonen. Die heeft met de schenking van Els Blokker van de Collectie Nardinc in 2018 al een enorme impuls gehad.”

^{Max Beckmann, Laren (Landschap met ruiter), 1943, olieverf op doek, 66 x 86 cm, Singer Laren, permanent bruikleen, beloofd legaat aan de Collectie Nederland}

Op de vlucht voor de nazi's

Op 19 juli 1937 opent Adolf Hitler de beruchte tentoonstelling Entartete Kunst in het Haus der Kunst in München. Honderden werken van Duitse avant-gardisten worden bespot. In deze nazimanifestatie zijn ruim twintig kunstwerken opgenomen van Max Beckmann. Een dag na de opening vlucht Beckmann samen met zijn echtgenote Mathilde (‘Quappi’) von Kaulbach naar Amsterdam, waar zij tien jaar blijven wonen aan het Rokin. In 1947 vertrekken ze naar de Verenigde Staten.

Een vierde 'Nederlandse' Beckmann

Beckmann is uiterst productief tijdens zijn Nederlandse periode, waarin hij maar liefst een derde van zijn oeuvre maakt. Toch bevinden zich tot nu slechts drie 'Nederlandse' werken in Nederlandse musea. Daar wordt nu een vierde aan toegevoegd. Een anonieme weldoener verwerft dit werk van Beckmann voor Singer Laren, als beloofd legaat aan de Collectie Nederland.

Liefde voor het Larense landschap

Gedurende de tien jaar die Beckmann in Nederland woont, komt hij regelmatig in Laren en verblijft er meerderde nachten. Uit zijn dagboeken blijkt dat hij Laren (Landschap met ruiter) in zijn atelier in Amsterdam heeft geschilderd uit zijn herinnering aan een van de vele fietstochten in en rond Laren. Het werk is een krachtige uitdrukking van Beckmanns liefde voor het Larense landschap. Opgezet in sprekende kleurvlakken met zwarte arceringen. De zwarte ruiter doet denken aan het expressionisme van Der Blaue Reiter.

Laren (Landschap met ruiter) wordt in de tentoonstelling Kunstenaarsdorpen in Europa van 6 oktober 2020 tot medio april 2021 getoont in Singer Laren. Vanaf medio 2021 zal het permanent te zien zijn in de nieuwe Nardinc vleugel van Singer Laren.