Door de ogen van conservator Roby Boes

Woensdag 31 maart 2021

Door de ogen van... conservator Roby Boes. Over vrouwelijke kunstenaars in de Singer collectie.

Anna Singer (de grondlegger van Singer Laren) koopt deze pasteltekening Portret van Nelly Bodenheim door Coba Ritsema vermoedelijk op een tentoonstelling bij kunsthandel Buffa in 1925. Anna verzamelt veel vrouwenportretten in een natuurgetrouwe schilderstijl. Wat trok Anna denk je aan in dit portret? Het eenvoudige kleurenpalet van grijze, zwarte en witte tonen in combinatie met de opvallend lichtroze krijtvegen? Of zou het Bodenheims bedachtzame blik zijn, die Ritsema zo verfijnd heeft verbeeld in tegenstelling tot de rest van de voorstelling?

Coba Ritsema (1876-1961) volgt haar opleiding aan de Amsterdamse Rijksacademie in een aparte ‘dames-klas’ met medestudenten als Lizzy Ansingh, Thérèse Schwartze, Jacoba Surie en Nelly Bodenheim. In 1912 noemt een bekende kunstcriticus de kring rondom Ritsema de ‘Amsterdamse joffers’, deze naam beklijft en de groep vrouwen exposeert regelmatig gezamenlijk. Ritsema legt zich vooral toe op het schilderen van stillevens en portretten. Wanneer ze in 1901 voor het eerst exposeert bij kunstenaarsvereniging Arti en Amicitae wordt haar werk bekroond met de Willink van Collenprijs en in 1910 wint ze de bronzen medaille op de Wereldtentoonstelling in Brussel. De auteur Henri van Calker omschrijft Ritsema in 1941 als ‘een der belangrijkste figuren’ in ‘de Nederlandse schilderkunst van de laatste dertig jaar’.

Coba Ritsema, Portret van Nelly Bodenheim (1874-1951), ca. 1905, pastel, 620 x 510 mm, Singer Laren